Ευσταθίου Δαμίρα

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

(προλογίζει και ανθολογεί ο Κωστής Καναβούρας)





Quamquam ridentem dicere verum, quid vetat? (Αλλά να λέμε την Αλήθεια αστειευόμενοι,ποιός μας εμποδίζει?) είναι το ερώτημα του Οράτιου στις "Σάτιρες", και ο Ευστάθιος Δαμίρας, ο φέρελπις homo novus του λαμπρού ποιητικού μας στερεώματος, μέσα από ένα έργο σμιλεμένο fortiter in re, αλλά suaviter in modo, απαντά σθεναρά "ουδείς".
     Υπερβαίνοντας και ανασκευάζοντας ab ovo τους μεταμοντέρνους νομιναλιστές, ο Ευστάθιος Δαμίρας με το οξυδερκές βλέμμα του σταθερά προσηλωμένο και συγκεντρωμένο στο -μόνιμο,αλλά απόκρυφο- θέμα του μέσα από τα κοίλα κάτοπτρα ενός ώριμου νεανικού ουλτραϊσμού, εντρυφεί στα πλατωνικά αρχέτυπα και τις έννοιες των πραγμάτων μ'έναν φαινομενικά παράδοξο και ωστόσο ουσιαστικά συνεπέστατο στη στρεβλωτική και ερμαφρόδιτη λογική του modus operandi. Ανεμίζοντας το λάβαρο του νεοπλατωνικού ρεαλισμού και με την ιαχή "nomina odiosa sunt!" στο στόμα, εκπορθεί το κάστρο της σταγειριτικής ονοματοκρατίας και αποτινάσσει διά παντός το δυσβάστακτο ζυγό των συμβάσεων της, σχολαστικά όμως αποφεύγοντας να θίξει άμεσα και ανοικτά το ζήτημα έστω και άπαξ. Εκ πρώτης όψεως διδακτικοί ή σατιρικοί, οι στίχοι του Ευστάθιου Δαμίρα υποσκάπτουν μυστικά δια της reductio ad absurdum τον αριστοτελικά συγκροτημένο νου του αναγνώστη, αφήνοντας να αποκαλυφθεί κάτι αρχέγονο και ακαθόριστο, διχως ωστόσο να φανεί ποτέ με γυμνό οφθαλμό - αρκετά μόλις για να ενσταλαχθεί πάνω του μία ρανίς της περιεκτικότατης quintessence λυρικού άλγους που αναβλύζει de profundis και ρέει άφθονο πάνω στις αριστοτεχνικές ρίμες και το αρμονικότατο μέτρο τους.
    Για ένα έμπειρο μάτι, μέσ' από αυτή την απόδοση του λυρικού άλγους όχι κόντρα, αλλά ακριβώς χάρη στο μορφικό στοιχείο και μακρυά από κάθε είδους φορμαλισμό, διαφαίνονται σε όλο τους το φάσμα οι πνευματικές καταβολές και οι ποιητικές αναφορές του νεαρού καινοτόμου: Sn.Sturlusson, Fr.Hoelderlin, H.Heine, J.Keats, Ch.Baudelaire, J.Ringelnatz, Chr.Morgenstern, J.v.Hoddis, R.M.Rilke, K.Tucholsky είναι μάλλον οι πρώτοι (αν ίσως όχι οι σημαντικότεροι) μιας μακράς σειράς ποιητών, των οποίων το έργο μετά την εμφάνιση του Ευστάθιου Δαμίρα μπορούμε και πρέπει να επανεξετάσουμε από εντελώς νέα οπτική γωνία.
    Αν όμως η Τευτονική γλώσσα και κουλτούρα, alma mater του σπινθηροβόλου αυτού πνεύματος και της ανήσυχης αυτής ψυχής, προίκισε απλόχερα τον Ευστάθιο Δαμίρα με μια αναλυτική ικανότητα διεισδυτικότητος ηλεκτρονικού μικροσκοπίου, μόνο στη -μητρική του- νεοελληνική γλώσσα, μια γλώσσα κατά τον ίδιο "γελοιωδώς περιφραστική και ασύλληπτη στις ασάφειες και τις αντιφάσεις της", μπόρεσε o maitre να βρει το εύπλαστο μέσο έκφρασης με το οποίο θεμελίωσε το κατώφλι του προσωπικού του Gradus ad Parnassum. Θα ήταν ύβρις να αποπειραθώ εδώ να περιγράψω την αρτιότητα, την ισορροπημένη δυναμική, το θείο dolor lyricus και την ουράνια αρμονία που ακτινοβολούν οι στίχοι του, πόσο μάλλον να αναλύσω τα ποικίλα εργαλεία με τα οποία τους πλάθει.
   Είναι τελικά ο Ευστάθιος Δαμίρας ένας ευφυέστατος και πρωτοπόρος στοχαστής ή ένας ποιητής ευλογημένος από τις Μούσες; Αμφότερα και ουδέν. Μέσα από τη γλυκιά μοναξιά της σκονισμένης βιβλιοθήκης του, μια μοναξιά όμως που δεν ταυτίζεται με την Einsamkeit, αλλά με το Alleinsein, ήτοι την "όλα σε ένα" κατάσταση υπέρτατης εσωτερικής πληρότητος, η πέννα του Ευστάθιου Δαμίρα προσφέρει γενναιόδωρα στον αναγνώστη πυκνό τον Aτόφιο Λόγο και ο νεαρός δημιουργός, έχοντας πράξει ως lumen mundi ακέραιο το ιερό του καθήκον, οδηγείται, λυτρωμένος πλέον, στον ψυχικό του καθαρμό: "Dixi et salvavi animam meam" θα μπορούσε να ήταν, αν δεν τον διέκρινε η παροιμιώδης του σεμνότητα, η κατακλείδα κάθε στροφής.
   Ας μη σε καθυστερώ όμως πλέον, αναγνώστη... sapere aude - scrolle et lege !


Κ.Κ.      






Χειμών

Ψαλιδωτή μου Χελιδών
κι εσύ γλυκόλαλη Αηδών
φέρτε μου λίγο έαρ !
Πότε θα ιδώ ξανά γκαζόν ;
Ολα τα σκέπασε χιών
και πάγωσεν το φρέαρ.






Ημέραι βροχής

Θεέ μου τι βροχή,
τι κρύο, τι κωλόκαιρος !
Ας ήμουνα ρινόκερως
να ζώ στην Αφρική !

H σόμπα είναι σβηστή
το κάρβουνο μας τέλειωσε
και η ασφάλεια έλειωσε
απ' το συσσωρευτή.

Πάνε και τα πουλιά !
Φρικτά πολύ παγώσαμε,
στο τέλος τα δαγκώσαμε.
Χαθήκαν τώρα πια.






Tommy

Ω, γάτε, σύντροφε και φίλε μου πιστέ,
η γούνα σου είναι βρωμερή και λιγδιασμένη.
Σου έχω πεί στων σκουπιδιών τον τενεκέ
ότι δεν είν' υγιεινό κανείς να μπαίνει.

Είν' η μουσούδα σου γεμάτη γρατζουνιές
απ' τους καυγάδες σου με χίλιους άλλους γάτους.
Τι μάχες δίνεις, τρομερές κι ηρωικές,
στων τενεκέδων τους ατσάλινους τους πάτους !

Ελα στο σπίτι μας ψηλά να ζεσταθείς,
να σου ανοίξουμε να φάς μία κονσέρβα
κι αφού σου κάνουμε ένα μπάνιο και γλυφτείς,
να σου φορέσουμε κι εσώρουχα Minerva.






Στη γειτονιά τη νύχτα


Απ' το μπαλκόνι μου ακούω στην πυλωτή
όλο το βράδυ να μαζεύονται τα στίφη
και βλέπω έκαστον, στη μάχη πριν ριχτεί,
τις χθεσινές πληγές βουβά να ξαναγλείφει.

Ολη τη νύχτα αντηχούν οι ιαχές
κι ακούς τα νύχια στον αέρα να σφυρίζουν,
πύρινες σπίθες να σκορπούν κι αναλαμπές,
σβέρκους βελούδινους κι αυτιά καθώς ξεσκίζουν.

Ομως σαν έρθει το πρωί με τη δροσιά ,
σαν τους βρυκόλακες στις τρύπες τους κουρνιάζουν.
Στο φώς της μέρας έχουν οι άνθρωποι σειρά .
Ξέρουν καλύτερα τα μάτια τους να βγάζουν.






Gladiatura Nocturna

Ψές το βράδυ η ώρα τρείς
ήρθε πάνω μου με μένος
κώνωψ τις ανωφελής
κι όπως ήμουν ξαπλωμένος
με τσιμπούσε αιμοδιψής.

Aδραξα το Baygon
μόλις ένοιωσα το δήγμα
κι έκανα έναν ψεκασμόν.
Ητο εύστοχον το πλήγμα,
το δε έντομον νεκρόν.


Das Kakerlakenjaegerlied
(Το Θούριον του Κανθαριδοκυνηγού)

Κανθαρίς, ώ κανθαρίς,
ήρθ' η μέρα της οργής!

Θέ μου τί καταστροφή,
πλακωσαν οι κατσαρίδες.
Φάγαν όλο το τυρί,
φάγανε και τις γαρίδες.

Κανθαρίς, ώ κανθαρίς,
τρώς τα πάντα, πώς μπορείς!

Τις ψεκάζω, τις πατώ,
μ' αυτές ξαναβγαίνουν πλήθος
Εγινε πραγματικός
του επιδόξου μάγου ο μύθος!

Κανθαρίς, ώ κανθαρίς,
λιώνεις μία, βγαίνουν τρεις!

Να τις διώξω δε μπορώ
ούτε με το νέο teza.
Αν δε φύγουν εν καιρώ,
θα με ρίξουνε στην πρέζα.

Κανθαρίς, ώ κανθαρίς,
φύγε τώρα, να χαρείς!


Das Ungeheuer
(Εις την σεπτήν μνήμην του κ. Αμεδαίου Φρούμμελ)

Ειν' ένα τέρας κολασμένο και φρικτό.
Κάθε τ' αντίκρισμα με τρόμο σε γεμίζει,
μα έχει στα βάθη του αγνή καρδιά θαρρώ,
όσο κι αν άγρια ωσάν τρακτέρ μουγκρίζει.

Τί πταίει αν τέρας τον εποίησ' ο Θεός;
Αυτός δε θέλησε ποτέ κακό ανθρώπου.
Μακρυά απ' τον κόσμο, μες στα δάση, μοναχός,
με τα στοιχειά συναναστρέφεται του τόπου.

Μες στην πυκνή του Μαύρου Δάσους τη σκιά,
που των θηρίων την ψυχή γεμίζει δέος,
μονάχα εκεί ηύρε ολίγην ανθρωπιά
ο αγαθός, μα τερατώδης Αμεδαίος.

Σ.τ.Ε. Αμεδαίος Φρούμμελ: Mορφή της νεότερης Γερμανικής Ιστορίας.
Περισσότερες πληροφορίες στο σχετικό βιογραφικό κείμενο





Ορθοπεδικά Τετράστιχα
(Επιλογές)

IV

Ολιγωρούντος του προστάτου Αγίου
υπέστην ρήξιν του έξω πλαγίου
το γόνυ δε κατέστη βαθμιαίως ραιβό.
Μοιραία η πλήξις υπό Ντε Σε Βώ.

XXVIII

Kατά την διεξαγωγήν του αντικαρκινικού εράνου
υπέστην κάταγμα του ωλεκράνου
όπερ -δόξα Σοι Κύριε,- ήτο ρωγμώδες
και το αποτέλεσμα, ως εκ τούτου, ιδεώδες.

LXII

Λέγεται πως και ο Πάπας Κλήμης
υπέστη κάταγμα της κνήμης
που ανετάχθη με μεγάλη μαεστρία
μα δεν το αναφέρει η ιστορία.


Consummatio Mundi

Από τις γέφυρες γκρεμίζονται τα τρένα,
μας κουτσουλάν τα περιστέρια σαν βροχή,
μιλάν για νέα παγετώνων εποχή,
των λεωφορείων δε δουλεύουνε τα φρένα.

Τη Σταρ Ελλάς δε θα τη βγάλει ο Αντέννα,
ογδόντα λύκεια κηρύξαν αποχή,
ο κόσμος πια δεν αγοράζει γιώτα-χί,
δυο Αλβανοί μαχαιρωθήκαν για μια χτένα.

Πορεία κάνουν οι αστυνόμοι,
πλέον δεν υπάρχει σεβασμός
και σε σκουντάν χωρίς συγγνώμη.

Ισως να γίνει και σεισμός.
Ακρίδες γέμισαν οι δρόμοι,
του κόσμου ήρθε ο χαλασμός.



Συνεντευξη με τον ποιητή


Κεντρική Σελίδα